Üreme, evrimin temelini oluşturur. Fakat evrime uğrayan yalnızca vücutlarımız ve beyinlerimiz değildir; davranışlar ve kültürler de doğal seçilimin eserleridir. Örneğin, erkekler kendi üreme kapasitelerini en üst seviyeye çıkarmak için çoklukla bayanları ve onların cinselliğini denetim etmeye çalışmıştır.

Çoğu avcı-toplayıcıda olduğu üzere, maddi zenginliğin çok az olduğu ya da hiç olmadığı göçebe toplumlarda, bayanlar bir beraberliği sürdürmeye zorlanamaz. Bayan ve partneri, kendi akrabaları, erkeğin akrabaları ya da öbür beşerlerle birlikte yaşayabilir. Durumundan şad değilse o birliktelikten ayrılabilir.

Ama çocukları varsa bu adımı atmayabilir, çünkü babanın bakımı da çocukların gelişimine ve hatta hayatta kalmalarına yardımcı olur. Yeniden de bayan diğer bir yere gidip akrabalarıyla yaşayabilir ya da yeni bir eş bulabilir.

Bazı bölgelerde 12.000 yıl kadar evvel tarımın ortaya çıkması bu durumu değiştirdi. Nispeten kolay bir ekim-dikim bile, eseri korumak için yerleşik kalmayı gerektiriyordu. Yerleşim, küme içi ve kümeler ortası çatışmaların artmasına neden oldu. Örneğin, Venezuela’daki yarı göçebe hayat süren Yanomamo yerlileri, korunaklı kümeler halinde yaşıyordu; komşu kümelere baskınlar ve “eş kaçırma” ömürlerinin bir kesimiydi.

Hayvancılığın geliştiği yerlerde lokal halk hayvan sürülerini baskınlardan korumak zorunda kalmış ve bu da savaşlara yol açmıştı. Bayanlar daha zayıf fizikî yapıları nedeniyle savaşta erkekler kadar başarılı olmadıklarından, bu rol giderek erkeklere düştü. Bu durum onların güç kazanmasını sağladı ve korudukları kaynakların yetki ve sorumluluğu onlara kaldı.

Nüfus artıp yerleşik sistem yaygınlaştıkça uyum meseleleri ortaya çıktı. Önderlerin (genellikle erkek) savaşta ya da öteki biçimde topluluk faydasına aksiyonda bulunmaları kimi durumlarda toplumsal eşitsizliğin ortaya çıkmasına yol açtı. Bu nedenle hem erkek hem de bayanlardan oluşan topluluk, sahip oldukları şeyleri muhafazalarına yardımcı olmaları karşılığında bu seçkinlere ekseriyetle tolerans göstermek durumunda kaldı.

Çiftçilik ve hayvancılık yaygınlaştıkça, artık temel olarak erkekler tarafından denetim edilen maddi zenginlik daha da kıymetli hale geldi. Aile içinde servet çatışmasını önlemek için akrabalık kuralları ve soy sistemleri daha resmi bir hal aldı ve evlilikler kontratlı hale geldi. Toprağın ve çiftlik hayvanlarının kuşaktan nesile aktarılması kimi ailelerin değerli bir servet edinmesini sağladı.